لە ساڵی 1989 بەهۆی ئەو كێشانەی رووبەرووی سەرژمێری دانیشتوانی سەرزەوی دەبویەوە رێكخراوی نێودەوڵەتی رۆژی 11ی تەمووزی وەك رۆژی جیهانی دانیشتوان دیاریكرد،لەم رۆژەدا ئامارەكانی تایبەت بە زیاد بون و كەم بونەوەی دانیشتوان و برسێتی و جەنگ دەخرێنە روو.

بەشی زۆرتری دانیشتوانی گۆی زەوی لە كیشوەری ئاسیادا دەژین كەژمارەیان مەزەندە دەكرێت بە چوار ملیار كەس‌و دەكاتە زیاتر لە نیوەی دانیشتوانی جیهان، دانیشتوانی كیشتوەری ئەفریقاش زیاتر لە یەك ملیار كەسە، بەتایبەت لە باشوری بیابانی گەورەی ئەفریقا رێژەی دانیشتوان بە شێوەیەكی خێرا زیاد دەكات‌و پێشبینی دەكرێت كە ژمارەی دانیشتوانی ئەم ناوچەیە تاساڵی 2050 دوو ملیار و 500 ملیۆن كەس  تێپەرێنێت،بەمەش دەگاتە دوو نیو بەرامبەری دانیشتوانی ئێستای ئەو ناوچەیە.

ئایا ژمارەی ژنان لەسەر زەوی زیاترن یان ژمارەی پیاوان؟
لە ئێستادا سێ ملیار و 820 ملیۆن كەس لە رەگەزی مێینەو  سێ ملیار و 890 ملیۆن لەرەگەزیی نێرینە لەجیهان دەژین، بەپێی ئەم ئامارەش ژمارەی رەگەزی نێرینە لە بەرامبەر رەگەزی مێینە 70 ملیۆنی زیاترە‌و، لە هەندێك لە ناوچەكانی ئەمریكا  هەر 83 پیاو لە بەرامبەر 100 ژن دان، بەڵام لە وڵاتێكی وەكو قەتەر هەر 298 پیاو لە بەرامبەر 100 ژن دان.

ژایا ژمارەی گەنجان لە سەرانسەری زەویدا زیاترن یان بەتەمەنەكان؟ 
یەك لەسەر چواری زەوی واتا 26% لە كۆی ئەو حەوت ملیار و 700 ملیۆنەی كە ئێستا لەسەر زەوی دەژین لە خوار تەمەنی پانزە ساڵییدان،66%ی دانیشتوانی زەویش لە كەسانی تەمەن 15 بۆ 64 ساڵدان، تەنیا 8%ی دانیشتوانی سەر زەوی تەمەنیان لەسەروو 64 ساڵەوەیە،بەمەش بۆمان دەردەكەوێت زیاتری دانیشتوانی سەرزەوی لە منداڵان و گەنجان پێكدێن.

بۆچی ژمارەی دانیشتوانی گۆی زەوی بەردەوام لەزیادبوندایە؟
یەكێك لە هۆكارەكانی زیادبوونی ژمارەی دانیشتوانی زەوی سكپڕكردنی زۆرەملێیە، نزیكەی 214 ملیۆن ژن  وێرای ئەوەی دەیانەوێت رێگری بكەن لە سكپڕی  لەژێر فشارو بەزۆرەملێ‌ سكپڕ دەكرێن.

كۆبوونەوەی ژمارەیەكی زۆر خەڵك لە ناوچەیەك
كۆبوونەوەی ژمارەیەكی زۆر خەڵك لە جیهاندا لە ناوچەیەكەوە بۆ ناوچەیەكیتر جیاوازە، زۆرترین كۆبوونەوەی خەڵك لە مۆناكۆیە كەلە هەر كیلۆمەترێك چوارگۆشەدا 16 هەزاركەس دەژیین، مەنگۆلستان لە هەر كیلۆمەترێك چوارگۆشەدا تەنیا دوو كەس دەژین بەمەش نزمترین ئاستی كۆبوونەوەی تۆماركردووە، پلەی مامناوەند بۆ كۆبونەوەی خەڵك لە كیلۆمەترێك چوارگۆشەدا تەنیا پەنجا نەفەرە.

خەڵكی گۆی زەوی بەزۆری لەشارەكان دەژین یان لادێكان؟
نزیكەی 55%ی كۆی حەوت ملیار و 700 ملیۆن كەسەكەی لەسەر زەوی دەژین لە شارەكاندا ژیان بەسەر دەبەن،بەپێی پێشبینی رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكانیش لەچەند ساڵی داهاتوودا ژمارەی دانیشتوانی شارەكان چەند بەرامبەر دەبێت،بە جۆرێك ساڵی 2030 ژمارەی دانیشتوانی شارەكان دەگاتە 60% و ساڵی 2050 دەگاتە 70%،لە ئێستاشدا تۆكیۆ بە 37 ملیۆن كەس خاوەنی قەرەباڵغترین شارە لەجیهاندا.

ئامارەكانی پیربوون
لە ساڵی 2017 دا لەسەرانسەری دونیادا نزیكەی 962 ملیۆن كەس تەمەنیان لەسەروو 60 ساڵییەوە بوو،بەپێی توێژینەوەكانیش تاساڵی 2050 ژمارەی بەتەمەنەكان لە جیهاندا دەگاتە دوو بەرامبەری ژمارەی ئێستا،واتا دەگاتە دوو ملیار و سەد ملیۆن كەس،

ئایا تەقینەوەی ژمارەی دانیشتوان بەرەو كوێ‌ دەچێت؟
بە پێی ئاماری رێكخراوی نەتەوەیەكگرتووەكان ژمارەی دانیشتوانی سەرزەوی تاساڵی 2050 دەگاتە نۆ ملیار و 300 ملیۆن كەس،لەساڵی 20100 یش ئەو ژمارەیە دە ملیار و 900 ملیۆن كەس تێدەپەرێنێت،بەڵام بەپێی ئامارەكە بەردەوامبوونی زۆربوونی رێژەی دانیشتوانی سەرزەوی بەردەوامنابێت و دوای گەیشتنی بە 11 ملیار كەس لەو ئاستەدا دەوەستێت.