ئەم جۆرە سیاسەت و كەلتورەی باشور بەم عەقلیەتەوە وای كردوە كە هەرێمەكە كاریگەری ئەفسونی خۆی لە دەست بدات ، بۆیە بیركردنەوە لە گەشتن بە قۆناغی ریفۆرم و رۆشنگەری بەم عەقلیەتەوە بەهەڵەداچونێكی مەزنەو درێژەدانە بە كۆمەڵگایەكی دیماگۆژییانە .
جارێكی دیكەش بۆمان دەر ئەكەوێت سەرەكیترین خەسڵەتی ئەم سیستەمە حكومڕانیە دەرخەری ئەو راستیەیە كە هێزی یاساو دەزگا یاساییەكان لەم هەرێمەدا هێندە كەمە كە دەتوانین بڵێین نییە ،بۆیە لەبەر هەمان هۆكاریشە كە رێگای گەڕانەوەی ماف بۆ مافخوراو و سزا بۆ مافخۆر بەربەست ئەكرێت وبە شێوەیەكی بەرفراوان و بەهێز هەست بە كێشەكانی نەبونی یەكسانی دەكرێت ،بە كورتی پێناسەكردنی یاسا وەك رێكخستنێكی هەمیشەیی پاوانی دەسەڵاتی سیاسی دو هێزە چەكدارە دەسەڵاتدارەكەی هەرێمن و ئەمە شرۆڤەیەكە زیاتر نزیك بە راستی ئەم دۆخەی ئێستایە .
دەستێوەردانەكانی حیزب بۆ ناو كۆمەڵگا و رێگای لەپێش پەنا بردن بۆ ئەم روداوە ئاڵۆزانە كردۆتەوە و زۆر جاریش لەمیانەی بەكارهێنانی هێز و پشتگیریكردنەوە لەدەرەوەی یاسا یان پشت بەستن بە رەوایەتی چەمكی دادوەری روكەشانە هێزی خۆیان لەدەسەڵاتی یاسا وەرگرتوەو تاڕادەیەكی زۆر دەسەڵاتی خۆیان و بەرژەوەندییەكانی خۆیانیان لەسەرو یاساوە بەدەستهێناوە .
بە درێژایی ٢٧ ساڵ حكومڕانی لەم هەرێمەدا دەسەڵاتدارانی زۆنی زەرد و سەوز رۆڵێكی ئایدۆلۆژی و سیاسی و یاسایی و ئابوری كاریگەریان لە نەشونمای كۆمەڵگای بۆرژوازیدا هەبوە، ئەمە لەكاتێكدا كە توێژێك لە كۆمەڵگا كە لە ئەندام و لایەنگرەكانیان پێكهاتوە خراوەتە سەر ئەم سیستەمەو ئەوانەشی كە لەدەرەوەی خۆیان دێن بون بە چینێكی بێكاریگەری كۆمەڵگا و لە راستیشدا قۆرخكاری دەسەڵات و یاسا تەنیا لەنێوان ئەو دوو هێزەدا دابەشكراوە ،بۆیە هاوڵاتی بێ ئومێدە لە بەدەستهێنانی ماف و دەستكەوتە یاساییەكانی .
ئەم مۆدێلە سیاسی و حكومرانییە، دیموكراسی بێ ناوەڕۆك دەكات و لە دۆخی قاوغێكی بۆشدا دەیهێڵیتەوەو خۆی بۆ بەرگێك بچوك دەكاتەوە كە دەسەڵاتی سیاسیان بێ مانایانە خۆی دوبارە دەكاتەوە ،تا سۆسۆلۆژیا دەستەواژەكانی دەسەڵات كە هەندێك جار خۆیان بەرامبەر بە خۆیان ئەوی دیكە بە ناراست ئەزانێت ،ئەوەی جێگای داخە گەل و كەلتورەكانی ئەو جوگرافیایە كە بە درێژایی چەندین ساڵە لەژێر چەتری سیاسی و حكومڕانی ئەم دەسەڵاتە خێڵەكیەیە كە توانای بەردەوامكردنی نەماوە بە شێوەیەكی هاوچەرخ .
لە دۆخێكی بەمجۆرەدا ،ئەو پرسیار و بیركردنەوەی لای هاوڵاتیان بایەخدار ئەبێت ئەوەیە ،چۆن و لە كوێی یاسا و حقوقەوە بەشی خۆیان لە حەقیقەت وەربگرن ،لە كاتێكدا حیزبی دەسەڵاتدار یاسا و دەسەڵاتی دادوەری بە لارێدا بەرێت و ئەرك و ناوڕۆكەكەیان بێ ماناو خاڵی ئەكاتەوە بەو رادەیەی دادگاكان ناسنامەی راستەقینەی خۆیان لەدەست بدەن .
311 جار خوێندراوەتەوە