کۆنگرەی نەتەوەیی کوردی؛ پێویستییەکی گرنگ لە سەردەمی گۆڕانکاریدا

(1)
لە کاتێکدا رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە قۆناغێکی ناجێگیری سیاسی و جوگرافیایدا تێدەپەڕێت، رۆژ لە دوای رۆژ هەوڵی وڵاتە زلهێزەکان بۆ سەرلەنوێ رێکخستنەوەی نەخشەی ناوچەکە بە رونی دەردەکەوێت. لەم گۆڕانەدا، گەلی کورد وەک یەکێک لە یاریکەرە گرنگ و کاریگەرەکان، بەڵام لە هەمان کاتدا وەک یەکێک لە نەتەوە پەرتەوازەکان دەردەکەوێت. کورد ئێستا دەرفەتێکی مێژویی بۆ هەڵکەوتوە و دەکرێت رێڕەوی چارەنوسی خۆی بگۆڕێت.

(2)
بارودۆخی ئێستای سیاسەتی کوردی وێنەیەکی کارەساتباری دابەشبون و ناکۆکی و پەرتەوازەییمان پیشان دەدات. لە باشوری کوردستان، ناکۆکی نێوان پارتی و یەکێتیی بەردەوامە، ساڵێکە نەیانتوانیوە پەرلەمان حکومەت کارا بکەن و کاک مەسعود بارزانی و بافڵ تاڵەبانی ناتوانن لە سەر میزێک کۆبننەوە. تەنانەت دوو ساڵە کاک مەسعود ئامادە نییە سەڵاحەدین بەھادین و عەلی باپیر کە کاریگەرییان لەسەر دۆخی سیاسی باشوری کوردستان هەیە ببینێت.


لە رۆژهەڵاتی کوردستان،  "کۆمەڵە" و "حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران" و "حیزبی ژیانی ئازادی کوردستان (پژاک)" زۆر ناکۆک و ناحەزی یەکن. لە رۆژئاوای کوردستان  دەتوانین یەکێتیەکی رێژەیی لە نێوان حیزبی یەکێتیی دیموکرات و "ئەنجومەنی دیموکراسی سوریا" راگەیەندراوە، بەڵام ئەمەش زیاتر لە دۆخی ناچارییەوە سەرچاوە دەگرێت وەک لە خواستی سیاسیی راستەقینە. ئەم پەرشوبڵاوی و ناکۆکیانە نەک هەر کوردی لاوازکردوە، بەڵکو وای کردوە وڵاتانی داگیرکەر دەست لەکاروباریاندا وەردەن.

 (3)
لە کاتێکدا گفتوگۆ نێوان وڵاتانی ناوچەکە و هێزە دەرەکییەکان (وەک ئەمەریکا و فەرەنسا، روسیا و ئیسرائیل) بەرەو ئاڕاستەیەکی نوێ دەڕوات، گرنگە بزانین کە ئەم گۆڕانکارییانە دەکرێت دەرفەتێکی مێژویی بۆ یەکگرتنەوەی کوردستان بڕەخسێنێت یان بە پێچەوانەوە، لە نەبونی یەکێتی سیاسی،  جارێکی دیکە کورد  ببێتەوە بە قوربانی رێککەوتنە سیاسییەکان.

(4)
لە ژێرکایگەری ئەم بارودۆخە ئاڵۆزانەدا، پێویستی بە (کۆنگرەیەکی نەتەوەیی کوردی) هەیە کە هەمو بەشەکانی کوردستان لە خۆ بگرێت و ئەم ئەم کارانە بکات:
یەکەم: دامەزراندنی مەرجەعیەتێکی سیاسی کە دەنگی یەکگرتوی کورد بێت لە ئاستی نێودەوڵەتی. ئەم مەرجەعیەتە پێویستە نوێنەری هەمو لایەنە سیاسیەکانی کوردی هەمو جیهانی تێدا بێت، نەک تەنیا دەنگی حیزب  یان کەسێکی دیاریکراو.


دوەم: یەکخستنی کاروباری هاوبەشی نێوان بەشەکانی کوردستان. لە بواری ئابوری و کەلتوری و پەروەردەوە تا هاوئاهەنگی سیاسی.


سێیەم: دانانی ستراتیژییەکی هاوبەش بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ گۆڕانکارییە جوگرافیاییەکان. نابێت کورد وەک لایەنێکی بچوک لە یارییە گەورەکاندا بەشدار بێت، بەڵکو وەک لایەنێک کە مافی هەیە.

(5)
بەڵام ئەم ئامانجە گەورەیە روبەڕوی کۆمەڵێک بەربەستی گەورە دەبێتەوە:
- بەربەستی مێژویی: میراتی ناخۆشی ناکۆکیی لە نێوان لایەنە سیاسییە جیاوازەکان
- بەربەستی سیاسی: جیاوازی لە ئایدۆلۆژیا و هەندێکجار ستراتیژی
- بەربەستی ئابوری: دابەشکردنی سامان و سەرچاوەکان لە نێوان بەشەکان
- بەربەستی دەرەکی: دەستێوەردانی هێزە دەرەکییەکان کە سودیان لە بەرژەوەندیان لە پەرتەوازەیی کورددا هەیە.

 

دەرفەت و تواناکان:
سەرەڕای هەمو ئەم بەربەستانە، دەرفەتەکانیش کەم نین:

بەدڵنیاییەوە گۆڕانکارییە گەورە لە نەخشەی سیاسیی ناوچەکەدا رودەدات و بەرزی ئاستی هۆشیاری نەتەوەیی خەڵکی کوردستان و پێویستی نێودەوڵەتی بۆ سەقامگیری درێژخایەنی ناوچەکە، هەر هەمویان دەرفەتی بێوێنەیان بۆ کورد دروست کردوە.

 

کۆنگرەی نەتەوەیی کورد خەونێکی ئایدیالیستی نییە، بەڵکو پێویستییەکی ناچارییە لە سەردەمی ئێستادا. بەبێ ئەم یەکێتییە، کورد وەک میوانی نیشتمانی خۆیان دەمێننەوە، دەنگی نابیسترێت و چارەنوسی بەدەستی ئەوانی دیکەوە دەبێت. بۆیە دەبێ هەمو لایەنەکان، لەڕوانگەی بەرژەوەندی نەتەوەییەوە تەماشای دۆخەکە بکەن و خواستی سیاسی خۆیان بۆ دامەزراندنی ئەم مەرجعیەتە بکەن بە کردار. دەرگای مێژو کراوەیە، بەڵام بۆ ماوەیەکی کورت. مێژو دەرفەتە لەدەستچوەکان  دوبارە ناکاتەوە.


98 جار خوێندراوەتەوە