دانیشتیوانەکەی خەڵکانی راگوێزراوی دەشتی هەولێر و قەراج و کەندێناوەن،بەهۆی حەوانەوە و داڵدەدانی پێشمەرگە لەساڵی ١٩٨٨ دەست بەسەر ماڵەکانیاندا گیرا و خانوەکانیان روخێندران و رژێمی بەعس رایگواستن بۆ ئەو ناوچەیە .

بەو پێیەی باب و باپیرانمان لەم ناوچەیەدا ژیاون و خۆشم زیاتر لە یانزدە ساڵ لە ئامادەیی شەمامک و دواتریش ناوەندییەکانی ناحیە و گوندەکانی مامۆستا بویم و رۆژانە لەگەڵ کێشە و گرفتەکانیان ئاشنا بویم،دەتوانم بڵێم فەرامۆشترین گەڕەک لەهەموو کوردستان،بێ نازترین و دڵشکاوترین گەنج لەهەموو عێراق،برسیترین مناڵ لەهەموو هەولێر،بەدبەخترین ژن لەگوێی زەوی،لەم ناوچەیە دەژین، ناشیرینترین و ناخۆشترین خانو و دیزاین لەهەموو جیهان لێرەدا دەبینرێت !

زیاتر لە ١٠ کارگەی گەچ و کاشی و کەسارەی بەرپرسان ڕێک دەکەوێتە ناو ماڵەکان و گوندەکانی مامزاوە و قەتەوی و سەرکارێز،هێندە تۆز و خٶل هەڵدەمژن لە ٩٩% خەڵکی ناوچەکە و قوتابیان کێشەی گورچیلەیان هەیە(یان رملیان هەیە یان بەرد) وەکو دکتۆرەکانی بنکەی تەندورستیەکە لە راپۆرتی خۆیان بۆ قوتابیەکانمان ئاگاداریان دەکردینەوە هۆکاری ئەمە بۆ هەڵمژینی تۆز و خۆڵی کارگەکان دەگەڕێتەوە.

بۆئەوەی خەزێنەی چەند بەرپرسێک ئەستوورتر بێت،با پەنجا هەزار کەس بمرێت و تووشی نەخۆشی دریژخایەن ببێت،ئەوە کەی کێشەی ئیدارەی شارە ..؟!

کارگەیەکی گەورەی ئاسن و شیش رێک لەنێو گوندی (گردمحمد)ی سەر بە ناحیەی شەمامک دامەزێندراوە، لەکاتی کارکردندا دوکەڵەکەی هێندە چڕە لە پێنج مەتر چاو نابینێت،بەهۆی دوکەڵەکەیەوە قەمیسی سپی قوتابیەکان هەمیشە مۆر دەردەکەوت !

پاشماوەی ئاوی پیسی نیوەی زیاتری هەولێر بەناو ئەو ناوچەیەدا دەڕوات،بەبێ هیچ مەجاری و سەرپۆشێک (بە کەندە پیسی هەولێر ناسراوە)،ئەمە سەرەڕای بڵاوبوونەوەی دەیان نەخۆشی بەهۆی ئەو ئاوەوە و کۆبوونەوەی مێش و مەگەز و زیندەوەری زیانبەخش،ساڵانە چەندین قوربانی دڵتەزێنی وەکو خنکانی ( شێروان هۆشیار و سەرکار مازن)ی لێدەکەوێتەوە .

لەکۆی زیاتر(١٥٠٠٠)هەزار خێزانی نیشتەجێ بووی ناوچەکە،تەنها بنکەیەکی تەندورستی هەیە و سەرەتاترین پێداویستی پزیشکی تێدانیە،بیرمان نایەت تەنها بۆ یەک رۆژ قوتابیەکمان ناردبێتە ئەو بنکەیە چارەسەری وەرگرتبێت !

بنکەی پۆلیس لە چەقی گەڕەکانی مامزاوە و نازماوە و مزا ئەحمەد و گردمحمد و سەرکارێز نیە، بەڵام لەم لاوە دوو ناوچە و هەشت رێکخراو و چوار کۆمیتە هەیە، دووکەڵ و تۆز و خۆڵی کارگەکان زوو زوو رەنگی ئالای سەر بارەگاکانیان دەگۆرێت !

بارەگایەکی گەورەی ئاسایش هەیە و زیاتر لە کۆی فەرمانبەری دەزگا خزمەتگوزارییەکانی ناوچەکە کارمەندییان هەیە، رۆژانە چالاکانە هەڵدەسوڕین بۆ ترسان و تۆقاندنی خەڵکەکەی و کۆکردنەوەی زانیاری تەنانەت قوتابیە نارازییەکانیشمان لەم پەلاماردانە بێ بەش نەدەبوون و خۆمان شاهێدی دەیان حاڵەتی پەلاماردانی قوتابیەکانمان بووین .

نەبوونی ئاوی خواردنەوە، یەکێکە لە گرفتەکانی ئەو ناوچەیە بەتایبەت لە وەرزی هاوین هەموو ساڵێک دووبارە دەبێتەوە،بەهۆی پیسی ژینگەکەی و نەبوونی ئاوی پێویست نەخۆشی پێست یەکێکە لە نەخۆشیە بڵاوەکانە .

ماوەتەوە بڵێین،دانیشتیوانی ئەو ناوچەیە نمونەیەکن لە پاکی و دڵسۆزی و راستگۆیی و کۆڵنەدان، بەدەگمەنیش خێزانێک نادۆزیتەوە قوربانی گەورەی گیانی و مالی لەپێناوی ئازادی نەدابێت لەدەستی رژێمی بەعس، کەچی ئێستا ئەوە ژیان و گوزەرانیانە و دەستە بژێرێکیش لەوپەڕی نازو نیعمەتدا دەژین و مناڵ و نەوەکانیان دەستاین بەهەموو پێشکەوتنەکانی سەردەم دەگات و قاچیان هەر رۆژێک لە وڵاتێکە بۆ گەشتوگوزار .