دوای رێكکەوتنی بزوتنەوەی گۆڕان بۆ بەشداری لە حكومەت، بابەتی لادانی گۆڕان لە ڕێبازی نەوشیروان مستەفا، بازاڕی هەندێك لە میدیاكان و تۆڕە كۆمەڵایەتیەكانی گەرم كردووە، ئەوانەی لە پشت ئەم بازاڕگەرمیەن بەشێكیان وەكو دەنگی ناڕازی لە گۆڕان، خۆیان ناودێر كردووە، كە ڕەنگە هەموویان یەك هۆكارو یەك ئامانجیان نەبێت لە پێكهێنانی ئەم گردبوونەوەیەو ئەم جۆرە لە ڕەخنەو لە هەوڵی تێكشكاندنی گۆڕان، كە ئەگەر بەشێكی ڕەوایەتی تێدا بێت، بەڵام بە ناڕەوا هەموو هەنگاوێكی گۆڕانیان خستۆتە بەر نەشتەری سەربڕین و لەباربردنی پرۆژەی گۆڕان، لە پاڵ سەنگەری ڕەخنەلەخۆگرتن ڕێبازی نەوشیروان مستەفا كراوە بە كراسی عوسمان، بەڵام ناتوانن خۆیان بێبەری بكەن لە خوێناویكردنی كراسەكە.

لایەنێكی تر كە شین بۆ ڕێبازی كاك نەوشیروان ئەگێڕێت یەكێتیە، لە كاتێكدا یەكێتی هیچ نەما بە ڕێبازو پرۆژە سیاسیەكەی كاك نەوشیروان و كاك نەوشیروان خۆی نەكات، هەر لە تەلەفزیۆن و ڕۆژنامەو كۆڕو كۆبوونەوەو پلنیۆم و كۆبوونەوەی جەماوەری‌و تۆڕی كۆمەڵایەتی. تا گەیشتە پەلاماردان‌و هەڵكوتانەسەر، دواجار شەهیدكرنی پارێزەرێكی پرۆژەی گۆڕانكاری و چاكسازی.

ئەوەی ئێستا یەكێتی ناوی ناوە لادان لە ڕێبازی نەوشیروان مستەفا، ئەوسا پابەنبوون بەم ڕێبازەوە پلان و پیلانی تێكدان و گێرەشێوێنی و تێكدانی ئارامی بوو. 

لە كاتێكدا ئەوەی ئەوان ناویان ناوە ڕێباز، ڕێباز نیە، ڕۆژێك لە ڕۆژان كاك نەوشیروان كەسی بانگ نەكردووە، بڵێت بە دوای ڕێبازی من بكەوەو پێی پابەند بن، چونكە ئەو ڕێبازە بوونی نیە تا خەڵكی بۆ بانگ بكات، ئەوانە ڕەخنە لە شتێك دەگرن كە بوونی نیە.

ڕێباز واتە ئایدۆلۆژیاو دیدو باوەڕێكی دیاریكراو، گرتنەبەری ڕێگایەك كە نەتوانی لێی لابدەیت، وەك ڕێبازی ئاینی كە بە چەند دەقێكی نەگۆڕ چوارچێوەیەك بۆ شوێنكەوتوانی دیاری دەكات، هەروەها بیری نەتەوەی كە وەك ڕێبازێك كۆمەڵێك پرەنسیپ بۆ شوێنكەوتوانی دیاری ئەكات‌و جێگەی نەتەوەی تری تیا نابێتەوە وەك نازی و تۆرانی یان ڕێبازی كۆمۆنسیتی كە شوێنكەوتوانی پابەند ئەكات بە كۆمەڵێك بنەما لە چوارچێوەی ڕێگەپێدراو ڕێگەپێنەدراو شوێنكەواتووەكانیان لە قاڵب ئەدەن و مافی بڕیاردان، حەڵاڵ و حەرام، باش و خراپ، تەفسیركردنی ڕووداوو پێشهاتەكان، بۆ ڕێبازەكەیەو ئەبێت لەو كڵاوڕۆژنەوە سەیری دەرەوەی خۆت بكەیت، ئەوەیشی پێوەی پابەند نەبێ بە دەرچوو یان لادەرو هەڵگەڕاوە لەو ڕێبازو ئاینە لە قەڵەم ئەدرێت.

زۆربەی ئەوانەش كە ڕەخنەی پابەند نەبوون بە ڕیبازی كاك نەوشیروان لە گۆڕان ئەگرن، خۆیان پاشخانی كاركردن یان شوێنكەوتەیی یەكێك لە ڕێبازە فكریەكانیان هەیە، جا چەپ بووبێت یان ئاینی، هەر بۆیە ئەمە لە زهنیەتیاندا هەیەو كاریگەری داناوە لەسەر چۆنیەتی بیركردنەوەو ڕەخنەگرتن.

بەڵام هەموومان ئەزانین كە بزووتنەوەی گۆڕان بزووتنەوەیەكی ئایدۆلۆژی لە قاڵبدراو نیە، هەر ئەمەش ڕازی ئەو سەركەوتنە گەورەیە بوو، كە بزووتنەوەی گۆڕان بە چەند مانگێك كاركردن، بە دەنگی ڕاستەقینەو حەڵاڵ دوو حزبی تەمەن 120 ساڵی تێپەڕاند، گەر بە جیا دەنگەكانیان بەراورد بكەیت لەگەڵ گۆڕان لە یەكەم هەڵبژاردندا.

چونكە ڕێبازێكی دیاریكراوی نەسەپاند بەسەر خەڵكداو ئازادی پابەندبوون بە ڕێبازو بیروباوەڕە تایبەتیەكانی جێهێشت بۆ پشتیوان‌و لایەنگرو ئەندامان خۆیان، بەڵام هەموومانی كۆكردنەوەو لە دەوری پرۆژەو بەرنامەیەكی سیاسی گشتگیرو گەورە، كە چاكسازی بنەمای ئەو كۆبوونەوەیە بوو، لە هەموو بوارەكانی سیاسی و كۆمەڵایەتی، حوكمڕانی پەروەردەیی – تەندروستی – ئابووری – هتد.. بە جۆرێك كەس نەبوو خۆی لێ ون بێت یان خۆی تیا نەبینێتەوە، هەتا ئەوانەش كە نەیان ئەتوانی پشتیوانی لێ بكەن و لەگەڵی بن، یان ناچار ئەكران دژایەتی بكەن بە هۆی بژێوی ژیان و گوزەران و پابەندی سیاسی و ئایدۆلۆژی بە حزبی ترەوە، بەڵام ئەوەیان نەشاردۆتەوە كە داخوازی و ئایندەی خۆیان و نەوەكانیان لە جێبەجێكردنی ئەو پرۆژە چاكسازیەدا ئەبیننەوە، هەر بۆیە هەركەسێك بیەوێت چاكسازی بكات و هەوڵ بۆ حوكمڕانیەكی باش و تەندروست بدات، تا چەندان دەیەی تر هەر فریای جێبەجێكردنی ئەو پرۆژە چاكسازیەی كاك نەوشیروان ئەكەوێت و، ناتوانێت شتێكمان پێ بڵێت لەم پرۆژەیەدا نەبێت و ئەمە تێپەڕێنێت، چونكە ئەم پرۆژەیە ئەوەندە گشتیرەو ئەوەندە كاریگەری داناوە بەسەر هێزو لایەنە سیاسیەكان، بە شێوەیەك كەم بەرنامەو پرۆژەی لایەنەكانی تر هەیە كە بەشێكی یان چەند بەشێكی پرۆژەكەی گۆڕان لە خۆ نەگرێت، هەر بۆیە لەژێر كاریگەری ناكۆكیە شەخسیەكان‌و بەرژەوەندی تایبەت هەر كەسێك بیەوێت لەم پرۆژەیەدا دەرچێت و لەپاڵ پابەندبوون بە ڕێبازی كاك نەوشیروان مستەفا، ئەیەوێت پرۆژەیەكی وەك بەدیل بۆ پرۆژەكەی گۆڕان بخاتە ڕوو، ئەوە جگە لە ماندووبوونێكی بێهودە هیچی تری لێ سەوز نابێت، چونكە بەشێك لەوانەی ئەمڕۆ كێشەیان لەگەڵ سیاسەت و پرۆژەی گۆڕان هەیە، لە پێشتریش كیشەیان لەگەڵ نەوشیروان مستەفاو پرۆژەكەی هەبووە، هەر بۆیە ئەوەی ئەیەوێت ببێت بە بەدیل، بۆ ئەوەی قەناعەت بە دەنگدەرو خەڵك بكات، ئەبێت خۆی لە نەوشیروان مستەفا پاكترو چاكترو خوێندەوارترو لێهاتووتر بێت، وە ئەبێت پرۆژەو بەرنامە سیاسییەكەی باشترو گشتگیرتر بێت، ئەگەرنا كێشەی كەسی و تایبەتی، نابێت بە خەمی هاوڵاتی و دەنگدەر گەر بیانەوێت كێشە كەسی و تایبەتییەكانیان چارەسەر بكەن ئەوا لەناو گۆڕاندا چانسیان زیاترە تا لە بەرەی دژە گۆڕان، چونكە كەسێك كە سەری بەر بەردێك ئەكەوێت بە هەر هۆكارێك بێت هۆكارەكەی خۆی بێت یان خەڵكی تر، ئەگەر وەكو كاردانەوە چەند جارێكی تر سەری خۆی پیابكێشێ و بیەوێت تۆڵەی ئازارەكەی بكاتەوە، مەعلومە هەر خۆی ئازاری پێ ئەگات، بۆیە كاردانەوەی عەقڵانی ئەوەیە بە دوای هۆكاری بەریەككەوتنەكەدا بگەڕێت و چارەسەری بكات، وە پێویستە هەموو لایەك ڕازی و ناڕازی گۆڕان ئەوە دەرك بكات قۆناغی نەوشیروان مستەفاو دوای نەوشیروان مستەفا دوو قۆناغی جیاوازن و بەراورد ناكرێن، چونكە ئەو بۆ سەردەمی خۆی ژیاوە پەنجا ساڵ مێژووی پڕ لە هەورازو نشێوو خەبات و ماندووبوون و پڕ لە ئەزموون و نووسین و خوێندنەو كاری سیاسی خستە خزمەت ئەم بەرنامە سیاسییەو توانی ئەو شەپۆلە گەورەیە دروست بكات و كەس ناتوانێت ڕۆڵی كەسێكی تر بگێڕێت، ئێستا قۆناغی دوای كاك نەوشیروانە سەرەڕای ئامادەنەبوونی ئەو بە جەستە هەموو شتێكی تریش جیاوازەو گۆڕاوە، هەروەك چۆن شێوەی كاری كاك نەوشیروان لە حەفتاكان جیاواز بوو لەگەڵ هەشتاكان و هەشتا جیاواز بوو لەگەڵ دواترو هەتا سەرەتای دروستبوونی بزووتنەوەی گۆڕان 2009 جیاواز بوو لەگەڵ 2014 كە بڕیاری چوونە دەسەڵاتی دا بە دڵنیاییەوە ئەگەر ئێستا زیندوو بوایە بۆ ئێستا بڕیاری ئەداو جیاواز ئەبوو لەگەڵ 2014 وە بە دڵنیاییەوە جیاوازیش ئەبوو لەگەڵ بڕیاری سیاسی ئێستای گۆڕان، بەڵام ئەو نەوشیروان مستەفا بوو، ئەبێت ئەوەی دڵسۆزە قەناعەت بە خۆی بكات ئەو نەماوە، ئەوانەی كە ئەوكات هاوڕای ئەو نەبوون و بە قەولی خۆیان گرفتیان لەگەڵ ڕێبازەكەی هەبوو، پێویستە قەناعەت بە خۆیان بهێنن، ئەم جۆرە هەوڵ و هەرایە سودی نیەو شتێك لە ڕەوتی ڕووداوەكان ناگۆڕێت جگە لە نائومێكدرنی خۆیان و خەڵك، چونكە كاتێك بزووتنەوەی گۆڕان لە بەرنامەی نەوشیروان مستەفا لای دابوو، ئەگەر بهاتایە یەكێك لە پاكێجەكانی لابردایە یان دژی بووایە یان شتێكی دیكەی لە جیاتی ئەوە داوا بكردایەو یان دژایەتی خۆی بۆ بەرنامەی چاكسازی و گۆڕانكاری ڕاگەیاندبا، بەڵام لەبەر ئەوەی ئێستا ناتوانرێت هەموو بەرنامەو پاكێجەكان جێبەجێ بكرێت، ئەوە بەڵگەی ئەوە نیە بزووتنەوەی گۆڕان باوەڕی بە بەرنامەكەی نیە، چونكە قەناعەت و باوەڕپێبوون بە هەر شتێك جیاوازە لەگەڵ توانین و ئەنجامدان، هیچ كەس و هێزێكیش ناتوانێت هەموو ئەو شتانەی دەیزانێت بیكات بە كردار، ئەوە وەك چۆن بۆ بزووتنەوەی گۆڕان ڕاستە بۆ ئەوانی تریش بە هەمان شێوە ڕاستە، باشترین نمونەش بارودۆخی پێشوو ئێستای یەكێتی و پارتیە.

بەرنامەو پرۆژەی چاكسازی وەكو دروستكردنی تەلارێكە كە دەتوانی ڕیز بە ڕیزو خشت بە خشت بە پێی تواناو دەستەی كاركردن و قۆناغ بە قۆناغ تەواوی بكەیت، بە تایبەتیش ئەگەر ئەوانەی لە دانانی بناغەكەیدا لەگەڵت بووبن و بەردەوام بن تۆش ئەتوانی بە هەمان شێوە بەردەوام بیت ئەگەر لە ڕیزەكانی ناوەڕاست و لە قۆناغێك جێت بهێڵن ئەتوانی بەو ئەندازەیەی هێزت هەیەو هێزی كارت لەگەڵدایە بە هێواشتر، بەڵام دەتوانی بە تۆكمەتر بەردەوا بیت وە بەو ئەندازەیەش كە هێزی كاری لەبەردەستە بەرپرسیاری لە تەواوكردنی تەلارەكەت.

هەموو لایەكیش دەزانێت دروستكردنی تەلارێكی نوێ زۆر ئاسانترە لە تەلارێك زیاتر لە 28 ساڵە كار بۆ وێرانكردن و خاپووركردنی دەكرێت، وە هیچ كاتێك تەعمیركار بەرپرس نیە لە وێرانكاری كەسانی تر، بەرپرسە بەرامبەر هەنگاوەكانی خۆی.

بەڵام هەموو ئەوانەش پاساو نین كە بزوتنەوەی گۆڕان كێشەو هەڵەی نیەو پێویستی بە خۆڕێكخستنەوەو بەخۆداچوونەوە نەبێت.