لە دنیای دیموکراسیدا، یەکێک لە پایە گرنگەکانی بەرەوپێشچون و گەشەسەندنی وڵات ھاتنە پێشەوەو بەشداریکردنی ئافرەتانە لە کایە سیاسی و کۆمەڵایەتییەکاندا، بە تایبەت دەرکەوتنی ئافرەتان وەک فیگەرێکی کاراو بڕیاربەدەست لە ناوەندە باڵاکاندا. ‎

لە ھەرێمی کوردستاندا بەھۆی رەنگدانەوەی زیاتری ‎مەرکەزیەت و دابەشنەبوونی بە کردەوەی دەسەڵاتەکانی پایتەخت لەگەڵ دامەزراوەو ئەنجومەنە خۆجێیەکاندا، بەشدارییەکی کاراو بەردەوامی ئافرەتان بە تەواوی بەرچاوناکەوێت، كه لەلایەکەوە ھەم بارودۆخە ئیدارییە مەرکەزیەتەکە ھاوکار نابێت بۆ ھاتنە پێشەوەی ئافرەتان و لە لایەکی تریشەوە بارودۆخی کۆمەڵایەتی دەبێتە ھۆی ئەوەی کە گەیشتنی ئافرەتان بە پەرلەمان و دامەزراوە نیشتمانیەکان گران بێت، بە جۆرێک ئەگەر ئافرەتان بەهۆی سیستمی کۆتا یاخود توانای خۆیانەوە بگەنە ئەنجومەنەکانیش بەڵام هێشتا رێگرییەکان هێندە زۆرن کە نەتوانن وەک پێویست نوێنەرایەتی راستەقینە بکەن. ‎

لە بەرامبەردا ڕێکخراو و دامەزراوە دیموکراسی و خۆجێیەکان دەرفەتی ھاتنە پێشەوەی ئافرەتان زیاتر دەکەن ھەم لە رووی ئاسانکاری ئیداری و بەشداری کارایان، ھەم لە رووی بوون و ڕەچاوکردنی ئەرکە کۆمەڵایەتییەکانی ئافرەتان لە ناو خێزاندا کە بە لایەنی زۆرەوە دەتوانن کارا و گۆڕانکار بن و بەردەوام بن زیاتر لەو کەسانەی کە خاوەن نفوزێکی سیاسین.

‎لە دنیای ئەمڕۆدا دامەزراوە دیموکراسی و خۆجێییەکان ئاسانکار و ھەمە دەرفەت دەبن بۆ ھاتنە پێشەوەی ھاوڵاتیان لە نێویشیاندا ئافرەتان، چونکە ئەو گۆڕانکاری و کاریگەرییەی ئافرەتان دەتوانن لە ڕێگەی ڕێکخراو و ئەنجومەنە خۆجێیەکانەوە دروستی بکەن زۆر زیاترەو رەنگدانەوەی زیاترە لەو ئافرەتانەی کە لە نێو پەرلەمان و حزب و دامەزراوە نیشتمانیەکان کاردەکەن، چونکە لە دامەزراوە خۆجێیەکاندا ئافرەتان باشتر دەتوانن کارەکانیان ڕایی بکەن و نوێنەرایەتی ناوچەکانیان بکەن بەهۆی نزیکیان لە شوێنی نیشتەجێبوون و ئاگاداربوون لە کێشە و کەموکورتییەکانی ناوچەکە. ‎

لێرەدا لایەنی کردەیی بۆ ئەم پرسە دەکرێت خۆی ببینێتەوە لەوەی کە ئافرەتان بتوانن لە ڕێگەی دامەزراوە ئیدارییە خۆجێیەکانی خۆیانەوە بەشداربن و بێنە پێشەوە، کە خۆی دەبینێتەوە لە گوندو ناحیە و قەزاو پارێزگاکان، کە بێگومان ڕاستەوخۆ لە ڕێگەی ھاوڵاتیانەوە یان لە لایەن ئەنجومەنە ھەڵبژێردراوە خۆجێیەکانەوە دەسەڵات وەربگرن و لە بەردەم ئەواندا بەرپرسیار بن.

لێرەوە دەگەینە ئەو ئەنجامەی کە ‎لە رێگەی چەسپاندنی لامەرکەزیەتی ئٔیداری و ‎داراییەوە دەتوانرێت ئەنجومەنە خۆجێی و دامەزراوەو رێکخراوە دیموکراسییەکان بکرێنە دەرفەت و میکانیزمێکی گونجاو بۆ ھاتنە پێشەوەو گەشەپێدانی ئافرەتانی خاوەن روئیا و بەشداری پێکردنی کارایان لە ناوەندە باڵاکانی پارت و حزب وحکومەت و دامەزراوە نیشتمانییەکان، کە ئەمەش هاندانێک دەبێت بۆ ئەوەی ئافرەتان بە مافی خۆیان بگەنە ناوەندەکانی بڕیاردان و لە قۆناغێکی نزیکدا پێویستمان بە سیستمی کۆتای ئافرەتان نەمێنێت یاخود رێژەکەی کەمبکرێتەوە و ئٔافرەتانمان بتوانن ھاوشانی پیاوان خاوەن بڕیاربن لە ناوەندە باڵاکانی حیزب و حکومەتدا.