گۆڕان لە دوای كۆرۆنا

ئەو روداوانەی لە ساتەوەختی بڵاوبونەوەی پەتای كۆرۆنا لە هەرێمی كوردستان رویاندا بە دیاریكراوی پاش ئەوەی حكومەتی هەرێم قەدەغەی هاتوچۆی راگەیاند بەتەواوەتی ئەو پەیامەی بە خەڵكی هەرێمی كوردستان گەیاند كە هەردو پارتی دەستڕۆشتوی هەرێم (پارتی دیموكراتی كوردستان‌ و یەكێتی نیشتمانی كوردستان) پەندیان لەو هەڵە زەقانەی رابردو وەرنەگرتوە كە ئەنجامیانداوە‌ و ئەو نەهامەتیانەی بەدرێژایی ماوەی حوكمڕانی رابردویان دوچاری خەڵكی كوردستانیان كردوە لە دۆخی ئاساییدا، لە دۆخی نائاسایی‌و فەزای نەخۆشیەكی ترسناكی وەك كۆرۆنا نەك دەستبەرداری نابن، بەڵكو زیاتر‌ و زیاتر ئەزمونی دەكەن.

بزوتنەوەی گۆڕان وەك هێزی سێیەمی باشوری كوردستان كە بەدردۆنگیەكی زۆرەوە شەریكە حكومەتی كابینەی نۆیەمە‌ و بەمەرجی چاكسازی‌ و باشكردنی بژێوی خەڵك ئۆپشنی چونە حكومەتی هەڵبژارد ئێستا سەركردایەتی‌ و بنكەی جەماوەری‌ و دەنگدەرانی بە ئاشكراش نەبێت، راستیەك هەمو ساتێ ختوكەی دەرون‌و ویژدانیان دەدات كە بەشداری بزوتنەوەی گۆڕان لە كابینەی نۆیەم ئەگەرچی ماوەكەی زۆرنیە‌ و ئەزمونێكی تازەیە بەچی گەشت؟ لێكەوتەكانی چی بون؟ هەر بەڕاست پارتی‌ و یەكێتی فریوی بزوتنەوەی گۆڕانیان-دا بۆ چونە حكومەت؟ گۆڕان پەلكێشكرا یان كورد وتەنی: بە حوسن و رەزای خۆی بو؟.

گومان لەوەدا نیە گۆڕان توانی لەهەنگاوی یەكەمی ئەم خولەی پەرلەمان‌ و حكومەت لە پشتەوە فشارێكی زۆربكات بۆ دەرچواندنی یاسای چاكسازی لە دەرماڵە‌ و موچە‌و ئیمتیازاتەكان لە هەرێم ‌و ئەو یاسایە ئێستا لەلایەن ئەنجومەنی وەزیرانەوە پەیرەوی بۆ دەركراوە‌و چاوەرێی چونە بواری جێبەجێكردنە.

لەپاڵ بە ئامانج گەشتن بە دەركردنی یاسای چاكسازی، كاستی  وزاری گۆڕان بە بونی چوار وەزیر‌ و چەند پۆستێكی بەڕێوەبەری گشتی ‌و جێگرێكی سەرۆكی هەرێم توانیویانە ئەركی خۆیان بەجێبگەیەنن‌ و لەباشترین حاڵەتدا دڵسۆزانە‌ و بەوپەڕی لێبوردەیی‌و دەستپاكیەوە لە ئەركەكانیان بەردەوامن.

لەو ماوەیەی كە بزوتنەوەی گۆڕان بەشداری كابینەی نۆیەمی كردوە خۆی لەبەردەم چەندین هەنگاو كاری نەشیاوی هەردو شەریكە دەسەڵاتەكەی خۆی بینیوەتەوە گرنگترینیان:

1- بەردەوامی خراپی دۆخی گوزەران و بژێوی خەڵك‌ و كێشەی موچەی فەرمانبەران كە لەم ساتەوەختەی پەتای كۆرۆنادا گەشتۆتە لوتكەی خراپی خۆی، كە بمانەوێت‌ و نەمانەوێت بەوپێیەی وەزیری دارایی‌و ئابوری ئێستا پشكی بزوتنەوەكەیە‌ و خەڵكی بەشمەینەت‌ و گوزەران خراپ‌و موچەخۆری موچەخوراو بە حەجمی خۆی بەرپرسیارێتیەكە دەخەنە ئەستۆی گۆڕان، جا لێرەدا یەكێتی‌ و پارتی لەماوەی رابردو زۆر بەباشی كاریان لەسەر ئەم خاڵە كرد‌و ویستیان پرسی نەدانی موچە ‌و دواكەوتنی بخەنە ئەستۆی وەزیرەكەی گۆڕان‌ و هەڵمەتێكی میدیای قێزەونیان لەو بارەوە بۆ هاندانی خەڵك دەستپێكرد.

2- پرسی ناشەفافی نەوت‌ و داهاتەكان لەهەرێم هەروەك رابردو وایە‌و بگرە خراپتریش بوە، ئەگەر جاران ‌و لە كابینەی هەشتەم وەزارەتی سامانە سروشتیەكان بەرپرسێكی هەبوبێت لەم كابینەیەدا خودی وەزارەتەكە بێ بەرپرس‌ و وەزیر كاربەرێدەكات‌ و هاوڵاتی‌و زۆرینەی بەرپرسانی هەرێمیش ئاگاداری داتا‌و ژمارەكانی ئەم وەزارەتە نین كە ئەمەش بە پلەی یەكەم پارتی لێی بەرپرسە‌ و ناسنامەی ئەم وەزارەتەی خستوەتە سەرخۆی‌ و بە ویستی خۆی هەڵیدەسوڕێنێ‌ و بەناوی دانانی راوێژكارەوە بۆ سەرۆكی حكومەت كاری ئەم وزارەتەی ئیفلیج كردوە.

3- دۆخی دەسەڵاتی یاسادانان كە خۆی لەپەرلەمان دەبنیێتەوە‌و دەستەی سەرۆكایەتیەكی لای هەردو حزبە بە تایبەت یەكێتی كە خاوەن سەرۆكی پەرلەمانە نەك هەر قسەیەكی لەسەر دۆخی هەرێمی كوردستان نیە، بەڵكو سەرۆكەكەی وەك ئەوەی غەنیمەتێكی پڕ پارە‌و ئڵتونی چنگ كەوتبێ‌ و حیزبەكەی لەو شوێنەدا كاری بۆ دۆزیبێتەوە قاچی خستۆتە سەرقاچ‌و بە راشكاوانەش خۆی وتەنی: هەرچیەك بڵێن بۆ خۆدەرخستن‌ و خۆ نواندنە.

4- دەسەڵاتی دادوەریش لەرابردو ئێستاشدا نەك هەر رێگری لێكراوە لە رۆڵ بینین لە باشكردنی ژیانی دادپەروەری‌ و سەروەری یاسا‌و گەڕاندنەوەی مافدا تەنانەت وایلێكراوە كە لەئاست دەسەڵاتی جێبەجێكردندا سیفەتێكی پاشكۆی پێرەوا ببینرێت‌ و بەحیزبیكردنی ئەم دەسەڵاتە گرنگەش هێندەی تر نوزەی لێبڕیوە.

سەرەرای ئەو خاڵە جەوهەریانەی كە باسكران وەك كێشەی كەڵەكەبو بەردەوامی حوكمڕانی زەرد‌و سەوز روداوگەلێكی تر بەدرێژایی ماوەی كۆرۆنا رودەدەن لە كێشەی مستەفای سەلیمی‌ و ناردنی پێشمەرگەی رۆژ بۆ لیبیا‌ و تۆخكردنەوەی ویستی دو ئیدارەیی بە داخستنی سنوری نێوان هەردو زۆنی زەرد‌ و نیلی‌ و سەوز‌ و ئەگەری پێكدانانی چەكداری لەناوچەی باڵەكایەتی لەگەڵ پارتی كرێكارانی كوردستان‌و چەندین مومارەساتی تری ناجۆری دەسەڵاتدارانی ئەم دو حیزبە.

دەبێت دوای تەواوبونی پەتای كۆرۆنا سەركردایەتی بزوتنەوەی گۆڕان خاڵ بەخاڵی تۆماربکات‌ و هەڵوێستی جدی هەبێت لەسەریان، چونكە راستیەك هەیە بۆ خەڵك رون بوەتەوە کە یەكێتی‌ و پارتی ویستێكی هەمیشەییان هەیە بۆ دروستكردنی حەدەسی كاتی لەوجۆرانەی ئەنجامیاندا لە كاتی پەتای كۆرۆنا بۆئەوەی رێگەنەدەن لایەنەكانی دەرەوەی خۆیان بیانپەرژێتە سەر جێبەجێكردنی بەرنامەی كاری خۆیان لەپەرلەمان ‌و حكومەت بە دیاریكراوی بزوتنەوەی گۆڕان.

ئەوان دەیانەوێ لەبری ئەوەی گۆڕان وەك حیزب ‌و كاستی حكومەت‌ و پەرلەمانەكەی لەبری ئەوەی خەریكی جێبەجێكردنی بەرنامە چاكسازییەكەی خۆی بێت‌ و چاودێربێت بەسەر كارەكانی ئەوانەوە بێ كاریگەریی بكەن ‌و رۆڵی بچوك بكەنەوە لە دەركردنی بەیانامە بۆ رێگری لە هەڵایسانی شەڕی براكوژی، یان رۆڵێكی نێگەتڤ‌و ناچالاكی بدەنەێ كە هەر سەیركەری رودوەكان بێت‌ و قسەیەكی ئەوتۆی نەبێت، ئەمەش دەرئەنجامەكەی داتەپینی زیاتری بنكەی جەماوەری گۆڕان‌ و توڕەكردنی دڵسۆزانی بزوتنەوەكەی لێدەكەوێتەوە.

ئەوەی زانراوە سەركردایەتی گۆڕان لە رابردودا چەندین جار پەیام‌ و ماوەی داوەتە بەرپرسانی هەردو حیزبی حوكمڕان، بەڵام دۆخەكە نەك بەرەو باشبون، بەڵكو بەرەو ئاڵۆزتر هەنگاوی ناوە‌و كاتی ماوەپێدان‌و لەسەر وەستان‌و رۆژ‌و مانگ سپاردن بەیەك سودی نەبو، ئەوەی ماوە لای بڕیاربەدەستانی بزوتنەوەی گۆڕانە ئایا لەدوای كۆرۆنا دەست بۆ كام بژاردەی تر دەبەن؟ بژاردەی كشانەوە یان مانەوە لەو دۆخەی ئێستا بە میكانیزمی تر؟

1267 جار خوێندراوەتەوە