گەر دەپرسی داد و گریان و فوغانــم بۆ چییە
ڕاستە باوکمردە نیم ئەمما جگەرسووتاوی تۆم
کوردی
گریان و مرۆڤ دوو خەسڵەتن ناتوانرێت لەیەکتر جیا بکرێتەوە، ئەمەش بەشێکە لەپێکهاتەی مرۆڤ، لە پشکنینی زانستیدا گریان قسەو باسی زۆری لەسەرە، پڕۆسەی گریان، کە بە ڕشتنی فرمێسک دەستپێدەکات، لەڕوی زانستییەوە، هەردوو رەگەزی مرۆڤ لە چرکەساتی لەدایکبونەوە بۆ تەمەنی ١٣ ساڵی، بەیەکسانی دەگرین، بەڵام لەپاش ئەو تەمەنە، رەگەزی نێر یان پیاو لە ساڵێکدا شەش بۆ ١٧ جار دەگری، بەڵام رەگەزی مێ یان ژن ٣٠ بۆ ٦٤ جار دەگری، مرۆڤیش بەدرێژایی ژیانی، ١٠٠ لیتر فرمێسک دەڕێژێ، لەهەمانکاتدا بۆ هەر جارێکی گریان، پیاو دوو خولەکی پێدەچێت، بەڵام ژن شەش خولەکی پێدەچێت، لەڕوی زانستەوە پیاو گریانی دەشارێتەوە، بەڵام بۆ ژن بەپێچەوانەوە، ناتوانێت دەست بەسەر هەستی خۆیدا بگرێت، دەتوانێت بەئاشکرا و بەبێ پەردەو شاردنەوە بگری، بەڵام ئەو رۆژەی کە بیرمەندو سیاسەتمەداری کورد، نەوشیروان مستەفا ئەمین رەوانی شادبوو، هیچ کەسێک نەیدەتوانی گریانی بۆ ئەو پیاوە بشارێتەوە.
رەوانشاد نەوشیروان مستەفا ئەمین، زاناو بیرمەندو سیاسەتمەداری کورد، لە رۆژی ١٩ ی مەی ٢٠١٧ رەوانی شادبوو، بەمردنی ئەو کەڵە پیاوە، بەتەنها بۆشایی و کەلێنی لەنێو دوا پڕۆژەی سیاسی خۆی، بزوتنەوەی گۆڕاندا دروست نەکرد، بەڵکو مردنی ئەو، کاریگەری هەبوو لەسەر کۆی پڕۆسەی سیاسی هەرێمی کوردستان و ناوچەکە، هەربۆیە ئەو رۆژەی ئەو پیاوە مرد، هەموان بۆی گریاین، ئەو رۆژانە زۆر وێنەم چرکاند و زۆر دیمەنی ڤیدیۆیی گریانم تۆمارکرد، هەتا چلەی کاک نەوشیروان چوو، بەبەردەوامی دیمەنی ڤیدیۆیی گریانی خەڵکم تۆمار دەکردو ووێنەم دەچرکاند، کەسانێک نەیان دەشاردەوە، کە هۆکاری گریانیان بۆ مەرگی ئەو زاناو بلیمەتە، دەگەڕێتەوە بۆ بێکەس بونی هاوڵاتیان لەپاش مەرگی ئەو.
بەدرێژایی مێژوی شۆڕشی نوێی گەلەکەمان و لەپاش نەکسەکەی ١٩٧٥، ئەو کەسانەی کە هەژار و نەداربون، نەوشیروان مستەفایان بە پەناگەی خۆیان دەزانی، ئاخر میللەتێک بەدرێژایی مێژوو، کە دەست سوتاوی سەرکردەو بەرپرس و سیاسەتمەدارانی نێو شۆڕشەکانی خۆیەتی، چۆن هەست بەتەنهایی پاش مەرگی نەوشیروان مستەفا نازانێت، هەر بۆیە ئەو رۆژگارەو لەپاش مردنی نەوشیروان مستەفا، دەرکییان بەوە دەکرد، ئەو بەتەنها سەرکردە بوو، کە خەمخۆری راستەقینەی گەل و خاک و خەڵکەکەی بوو، هەر ئەوەش بوو وایدەکرد، کە خەڵک ببینین، بۆ رەوانشادبونی نەوشیروان مستەفا دەگری، بۆ یەکەمجار بوو ببینین، لەمزگەوتی گەورەوە کە تەرمەکەی بەڕێکرا، هەتا ناشتن و ئەسپەردەکردنی بەخاک لە گردی زەرگەتە، پیاوو ژن بەئاشکرا دەگریان، لەسەر شەقام و لەنێو کوچەو کۆڵانەکانی شاردا دەگریان.
ئەگەر لەمڕۆدا بتوانین، گریانی ئەو رۆژەی خەڵک تێبینەر بکەین و بیخەینە بەردەم ووردگەری و تێڕوانین، دەبێت ووێنەکە بەم جۆرە وەربگرین و بپرسین، بۆ خەڵک بۆ نەوشیروان مستەفا دەگریا؟!.
نەوشیروان مستەفا ئەمین، ناوێک لە ناوەڕاستی شەستەکانەوە دروستبوو، ئەو لەسەردەمی لاوی و گەنجیدا، بە قەڵەمێکی بەهێز هاتە نێو مەیدانی کارکردن، لە رۆژگاری دانانی بیرو فکری شۆڕشگێڕی، هەتا رۆژگاری دوای هەرەسی شۆڕشی کورد لە ساڵی ١٩٧٥، ئەم کەڵە پیاوە کۆڵی نەدا، بەتەنها لەخەمی گەل و میللەتەکەیدا بوو، لەرۆژگاری راپەڕین هەتا دەگەینە ئەو رۆژگارەی، کە پیرە هەڵۆ توانی بزوتنەوەی گۆڕان دروست بکات و خەڵک لەدەوری بیرو هزری گۆڕانکاری کۆ بکاتەوە، بەدوا پڕۆژەشی کە بزوتنەوەی گۆڕان و دروستبونی ئۆپۆزسیۆن بوو، چوار پایەی بەهێزی بۆ خۆشگوزەرانی گەلەکەی دانا.
یەکەم: دروستکردنەوەی شۆڕش لەپاش ئاشبەتاڵەکەی ١٩٧٥، لەگەڵ چەند هاوڕێیەکی سیاسی و هاوخەبات و هاوتەمەنی خۆی.
دوهەم: گڕوتینی فکری نەوشیروان مستەفا کڵپەی راپەڕینی بەدوای خۆیدا هێناو توانی راپەڕین بخاتە نێو لاپەڕەی مێژووی خۆی، هەتا ئەو ئاستەی کە مام جەلال پێی دەڵێت "نەوشیروان مستەفا"، ئەندازیاری راپەڕین بوو.
سێهەم: لەپاش راپەڕین و لەرۆژی ١٩ ی مەی ١٩٩٢، بە فکرو تێڕوانینی ئەو بیرمەندە، کورد توانی خەباتی شاخ بهێنێتە شارو مەدەنیانە بچێتە سەر سندوقەکانی دەنگدان، بەوەش نەوشیروان مستەفا، بوو بە ئەندازیاری دروستکردنی حکومەت و پەڕڵەمان و یاسا لەهەرێمی کوردستان.
چوارهەم: نەوشیروان مستەفا ئەمین، توانی ئۆپۆزسیۆنێکی کارای وەک بزوتنەوەی گۆڕان دروست بکات، ئەوەش لە ٢٥ ی ٧ ی ٢٠٠٩ دا بوو، لەو ڕوانگەدا توانی، برەو بە یەکەم چەکی خەباتی خۆی بدات، ئەویش قەڵەمی بەهێزی کاری رۆژنامەگەری بوو.
رەوانشاد نەوشیروان مستەفا ئەمین، لەسەرجەم خەباتی ئەو چوار قۆناغەدا لەسەر سێ چەمکی فکری کاری دەکرد (پاکسازی، رێکسازی، چاکسازی)، ئیدی بۆ هەرقۆناغەو بەجۆرێک ئەو چەمکانەی بەکاردەهێنا، لەهەماکاتدا دەیزانی چۆن ئەو چەمکانە بخولێنێتەوە لەنێو بازنەیەکدا، ئەویش بازنەی بیرو ووردگەری نەوشیروان مستەفا بوو، کە پێکهاتبوو لەخۆشەویستی بۆ خاک و خەڵک و نیشتیمانەکەی، بەڵام لەپاش مەرگی ئەو کەڵە پیاوە، دەبێت هۆنراوەکەی موفتی پێنجوێنی بڵێینەوە.
موددەتێکە من بە مەخفی، شیوەن و گریان ئەکەم
هەر خەیاڵی خاک و قەومی، میللەتی کوردان ئەکەم
ڕوو بەسەحرا سەر ئەنێم و قوڕ ئەپێوم پڕ بەدڵ
بێ خەبەر وا تێئەگەن، من بێ خەمم سەیران ئەکەم
1114 جار خوێندراوەتەوە